Σακχαρώδης Διαβήτης!

Ο Νοέμβριος είναι ο μήνας ευαισθητοποίησης για τον Σακχαρώδη διαβήτη, και στις 14 Νοέμβρη τιμάται η παγκόσμια ημέρα του, προς τιμή του επιστήμονα που χρησιμοποίησε για πρώτη φορά την ινσουλίνη στον άνθρωπο, τον Φρέντερικ Μπαντινγκ. Ο επιπολασμός του διαβήτη σήμερα ανέρχεται σε παγκόσμιο επίπεδο τουλάχιστον στο 11%, και στην Ελλάδα στο 10%, με το 90% των περιπτώσεων να αγορά τύπου 2 Σακχαρώδη Διαβήτη. 

Εσύ, όμως τι γνωρίζεις για αυτή τη νόσο;

Τι είναι;

Είναι η διαταραχή του μεταβολισμού των υδατανθράκων (και των πρωτεϊνών και των λιπών) που οφείλεται σε ανεπαρκή έκκριση της ινσουλίνης από το πάγκρεας ή σε αντίσταση στη δράση της από τους περιφερικούς ιστούς, που οδηγεί σε αυξημένη γλυκόζη αίματος και αυξημένη γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη.

Ποιοι τύποι υπάρχουν;

👉Τύπου 1: Στον τύπο αυτό, παρατηρείται αυτοάνοση καταστροφή των β-κυττάρων του παγκρέατος, ελαττωμένη η μηδενική έκκριση ινσουλίνης. Τα άτομα αυτά, έχουν ανάγκη για εξωγενή χορήγηση ινσουλίνης! Τις περισσότερες φορές εμφανίζεται σε νεαρή ηλικία και είναι κληρονομικός.

👉Τύπου 2: Σε αυτή τη μορφή, παρατηρούμε μειωμένη έκκριση ή συνηθέστερα αντίσταση στη δράση της ινσουλίνης. Μπορεί να αντιμετωπιστεί με φαρμακευτική αγωγή σε δισκία ή και εξωγενή ινσουλίνη. Πολλές φορές, ο μη αυτοάνοσος τύπος, μπορεί να οφείλεται και σε κακή ποιότητα ζωής όπως διατροφή και η απουσία άσκησης.

👉Διαβήτης κύησης: Εμφανίζεται κατά τη κύηση και ανιχνεύεται στην καμπύλη γλυκόζης (OGTT) κατά την 24η – 28η εβδομάδα. Θα πρέπει να αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά και άμεσα για την αποφυγή επιπτώσεων στο νεογνό. Τις περισσότερες φορές, η γυναίκα απαλλάσσεται από αυτόν μετά την γέννα, ωστόσο σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να εμφανίσει διαβήτη τύπου 2 για το υπόλοιπο της ζωής της.

👉Άλλοι τύποι: LADA, MODY, άλλα παγκρεατογενή αίτια (π.χ. παγκρεαετοκτομή)

Πως διαγιγνώσκεται;

 

Διαταραγμένες τιμές γλυκόζης, γλυκοζυλιωμένης ή γλυκόζης στις 2 ώρες της καμπύλης:

1.Τιμές γλυκόζης πλάσματος νηστείας

• > 126 mg/dL
• > 92 mg/dL για διαβήτη κύησης

2.Τιμές γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης

• HbA1c > 6.5%

3.Τεστ ανοχής της γλυκόζης (O.G.T.T.)

• 2 ώρες: > 200 mg/dL
• > 153 mg/dL για διαβήτη κύησης

4.Τυχαία μέτρηση γλυκόζης + Συμπτώματα

• > 200mg/dL

Ποια είναι τα βασικά συμπτώματα;

Τα κλασικά συμπτώματα του σακχαρώδους διαβήτη περιλαμβάνουν πολυουρία, πολυδιψία, πολυφαγία ενώ άλλα συμπτώματα μπορεί να είναι η ζάλη, η ναυτία, η ατονία και η υπνηλία

Πως μετράω το σάκχαρό μου;

Μπορείς να μετρήσεις εύκολα το σάκχαρό σου με αίμα από το δάχτυλο σε μηχάνημα με ταινίες. Άλλος ένα τρόπος πιο σύγχρονος, είναι ο μετρητής συνεχούς καταγραφής (CGM) ο οποίος συνδέεται με το κινητό, κι έτσι μπορεί να σκανάρεις το κινητό σου πάνω στην ειδική ταινία που έχεις τοποθετήσει στο μπράτσο σου εμφανίζοντας τα σάκχαρα όλης της ημέρας σου. Αυτή η μέθοδος, μπορεί να βοηθήσει και το γιατρό περισσότερο να καταλάβει τις ημερήσιες διακυμάνσεις σου, διαμορφώνοντας κατάλληλα το σχήμα ινσουλίνης σου, αλλά επίσης να σε βοηθήσει κι εσένα να λάβεις άμεσα δράση σε περιπτώσεις υπεργλυκαιμίας ή υπογλυκαιμίας.

Πως αντιμετωπίζεται;

Ο μη αυτοάνοσος σακχαρώδης μπορεί να διαχειριστεί με φαρμακευτική αγωγή όπως μετφορμίνη (glucophage), σουλφονυλουρίες (saloza), αγωνιστές και ανάλογα GLP-1 (Οzempic), aναστολείς DPP-4 (Vipidia), aνταγωνιστές SGLT2 (Forxiga). Όμως στις περιπτώσεις του αυτοάνοσου ή μη διαχειρίσιμου διαβήτη, απαιτείται εξωγενής χορήγηση ινσουλίνης είτε με εντατικοποιημένο σχήμα με ενέσεις είτε με αντλία συνεχούς έκχυσης. Τα άτομα που λαμβάνουν ινσουλίνη θα πρέπει να εκπαιδευτούν διατροφικά στα ισοδύναμα υδατανθράκων ώστε να μπορούν να ρυθμίζουν ορθά τις δόσεις που θα κάνουν πριν από κάθε γεύμα.

Πως μετράω τις μονάδες ινσουλίνης μου;

✅Συνήθως 0.5 μονάδες/κιλο ΣΒ/ ημέρρα (ΑΛΛΑ ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΣΗ!!)

Βασική ινσουλίνη: Ξεκινάμε με 10-12 μονάδες συνήθως και προσαρμόζουμε ανάλογα με τα πρωινά σάκχαρα. Αν το σάκχαρο μας το πρωί είναι πάνω από 130, προσθέτουμε 2 μονάδες, αν την επόμενη ημέρα είναι πάλι, προσθέτουμε άλλες 2 μέχρι να είναι <130 mg/dL.

Γευματική ινσουλίνη: Συνήθως 1 μονάδα ανά 15/10/7.5 γραμμάρια υδατανθράκων και διόρθωση ανάλογα με το προγευαματικό σάκαρο. Ο γιατρός θα μας δώσει έναν λόγο 1/40 ή 1/50. Αν το σάκχαρό μας πριν το γεύμα είναι >100 τότε μετράμε πόσα “40άρια” ή “50αρια” πάνω από το 100 είμαστε για να υπολογίσουμε τις μονάδες μας.

Πως θα υπολογίσω τα γραμμάρια υδατανθράκων;

Φρούτα: 1 μερίδα φρούτο = 15 γραμμάρια υδατανθράκων (1 ισοδύναμο)

Λαχανικά: 3 κούπες φρέσκα ή 1μιση κούπα μαγειρεμένα  = 15 γραμμάρια υδατανθράκων (1 ισοδύναμο)

Αμυλούχα: 1 φέτα ψωμί = 2 φρυγανιές = μισό κουλούρι θεσσαλονίκης = μισή τορτίγια = 15 γραμμάρια υδατανθράκων (1 ισοδύναμο)

Μακαρόνια – Ρύζι: 1 κούπα βρασμένα = 45 γραμμάρια (3 ισοδύναμα)

Όσπρια και Αμυλούχα λαχανικά (αρακάς, φασολάκια, καλαμπόκι) : 1 κούπα βρασμένα = 30 γραμμάρια υδατανθράκων (2 ισοδύναμα)

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ: 1 τοστ = 2 φέτες ψωμί + γαλοπούλα + κασέρι = 2 ισοδύναμα από το ψωμί

Ποιες είναι οι επιπλοκές του διαβήτη;

Ο διαβήτης αν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα ή ορθά μπορεί να αποφέρει ορισμένες μακροπρόθεσμες επιπτώσεις όπως μικροαγγειακές όπως προβλήματα στα μάτια (αμφιβληστροπάθεια), στα νεφρά (νεφροπάθειες) ή τα νεύρα (διαβητικό πόδι) ή μακροαγγειακές που αφορούν το κεντρικό νευρικό σύστημα δηλαδή τα μεγάλα αγγεία (εγκέφαλος, καρδιά). Γι’ αυτό θα πρέπει να συνεργάζεστε με επαγγελματίες υγείας με στόχο την βέλτιστη επίλυση των προβλημάτων. Η αντιμετώπιση του διαβήτη είναι συνολική προσπάθεια και η ομάδα παρακολούθησης θα πρέπει να απαρτίζεται από γιατρούς, διαιτολόγους, γυμναστές και ψυχολόγους!

Ο σακχαρώδης διαβήτης θα πρέπει να ανιχνεύεται έγκαιρα για να αντιμετωπιστεί όσο το δυνατόν αμεσότερα και αποτελασματικότερα γίνεται. Μην παραμελείτε τον τακτικό ετήσιο έλεγχο σας και συμβουλευτείτε τους επαγγελματίες υγείας για την ορθή διαχείρισή του! Δεν είναι πρόβλημα, είναι νόσος που μαθαίνουμε να ζούμε με αυτήν